Rezerwat Wietrznia im. Zbigniewa Rubinowskiego w Kielcach

Wietrznia to były kamieniołom, jeden z największych w regionie świętokrzyskim. Obecnie jest to rezerwat częściowy o powierzchni prawie 18 hektarów, został utworzony w 1999 roku, cel ochrony: „Zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych zespołu wyrobisk odsłaniających profile wapieni dewońskich. Stanowisko bogatych i dobrze zachowanych skamieniałości dewońskich”.

Rezerwat Wietrznia należy do bardzo ważnych i niezwykle cennych odsłonięć geologicznych o znaczeniu wykraczającym poza region świętokrzyski. Badania tego terenu były prowadzone od końca XIX wieku. Po zakończeniu eksploatacji planowano utworzenie zespołu muzealno-sportowego, między innymi w wyrobisku miała stanąć hala sportowa w kształcie samolotu. Wiele miejsca w swej pracy naukowej poświęcił Wietrzni Zbigniew Rubinowski, geolog z Kielc. Między innymi opracował koncepcję muzeum geologiczno-górniczego z uwzględnieniem programu zagospodarowania kamieniołomów Wietrznia-Międzygórze.

Wietrznia jest stanowiskiem niezwykle bogatej i dobrze zachowanej fauny dewońskiej. Opisano z tego miejsca kilkadziesiąt gatunków skamieniałości, między innymi koralowce czteropromienne, gąbki krzemionkowe, ramienionogi, liliowce. Na terenie całego rezerwatu występują zjawiska krasowe, zarówno krasu kopalnego, jak i współczesnego. W wielu miejscach na skutek działalności krasowej występują osuwiska. W chwili obecnej udokumentowano na Wietrzni 5 schronisk skalnych i jaskiń, z których najdłuższa „Jaskinia na Wietrzni” liczy 60 metrów. Jaskinia o podobnej długości – „Lisia Jama” została zniszczona w latach 60-tych XX wieku w czasie eksploatacji kamieniołomu.

W pobliżu rezerwatu znajduje się Centrum Geoedukacji.

Tekst pochodzi z przewodnika „Kielce. Niezwykłe miejsca” – autor: Michał Paszkowski